Eicon glas sy’n dangos calon, yr hanner uchaf yn las ac â llinell trwy’r gwaelod
Cyflenwad dŵr dibynadwy o safon uchel

Mae dŵr yfed  diogel o safon uchel at ddibenion yfed ac at ddefnyddiau domestig neu fusnes yn hanfodol ar gyfer bywyd pob dydd ac yn rhan greiddiol o’n cenhadaeth. Rydyn ni’n arddel dull ‘o’r tarddle i’r tap’ er mwyn sicrhau bod ein dŵr tap o’r safon uchaf bob un dydd, sy’n cwmpasu popeth o’r tir uchel lle mae’r glaw yn disgyn, i’r pibellau sy’n cludo’r dŵr i eiddo cwsmeriaid.

Mae diogelwch ac ansawdd dŵr yn cael ei fonitro’n ofalus a’i orfodi gan yr Arolygiaeth Dŵr Yfed (DWI) fel y gall cwsmeriaid ymddiried yn llwyr yn y dŵr sy’n dod allan o’r tap .

Er mwyn helpu i sicrhau ansawdd dŵr yfed, byddwn ni’n taclo:

Dibynadwyedd: Dylai cwsmeriaid fod yn gallu dibynnu ar y ffaith fod dŵr ar gael iddynt pryd bynnag y bo angen, nawr ac yn y dyfodol. Mae toriadau tymor byr mewn cyflenwadau yn gallu achosi anghfleustra difrifol pan fyddant yn codi. Pan fo prif bibellau’n byrstio gan effeithio ar gwsmeriaid, rydyn ni’n gweithio’n galed i adfer cyflenwadau dŵr cwsmeriaid cyn gynted â phosibl, ac yn rhyddhau dŵr potel a’i gludo i gartrefi cwsmeriaid bregus.

Afliwiad: Mae ein perfformiad o ran digwyddiadau o  ddŵr tap afliw yn parhau i fod yn her. Yn gyfrannol, rydyn ni’n cael mwy o gysylltiadau gan gwsmeriaid ar y mater yma na chwmnïau eraill. Mae hi’n fater cymhleth sy’n gysylltiedig ag ansawdd newidiol y dŵr crai yn ein cronfeydd, llif uchel yn y rhwydwaith mewn cyfnodau sych, ac adwaith cyfansoddion yn y dŵr â deunyddiau’r pibellau. Ni fydd gwelliannau parhaus yn bosibl heb gyflymu’r gwaith o ddisodli hen brif bibellau dŵr haearn bwrw. Byddwn ni’n buddsoddi £150 miliwn i ddisodli tua 100 cilomedr o brif bibellau haearn bwrw â phibellau o ddeunydd modern.

Plwm: Mae’r pibellau cyflenwi dŵr ar dir y cwsmeriaid, sy’n eiddo i’r cwsmeriaid eu hunain, yn effeithio ar ansawdd y dŵr tap hefyd. Er nad y cwmni dŵr sy’n gyfrifol am y rhain, mae gennym ni’r arbenigedd a’r gallu i gynnal ymdrech i fynd i’r afael ag etifeddiaeth niweidiol pibellau cyflenwi a wnaed o blwm. Yn 2025-2030, byddwn ni’n parhau i ddisodli pibellau cyflenwi plwm cwsmeriaid am ddim.

Byddwn ni’n:
  • Buddsoddi £66 miliwn ychwanegol i ddisodli prif bibellau dŵr, gan ganolbwyntio ar brif bibellau sment asbestos (AC). Mae pibellau o'r deunydd yma'n byrstio'n fwyfwy aml oherwydd amrywiaeth o ffactorau, gan gynnwys oedran ac amodau'r tir. AC yw prif ddeunydd pibellau yn y gorllewin, sy'n dioddef nifer anghymesur o uchel o doriadau mewn cyflenwadau yn sgil byrstiau
  • Dod â’n sgôr o ran cydymffurfiaeth ansawdd dŵr tap (CRI) nôl yn gyson â gweddill y diwydiant
  • Lleihau nifer y cysylltiadau o ran “derbynioldeb dŵr” o 1.75 y 1,000 o gwsmeriaid (disgwyliedig) yn 2025 i 1.0 yn 2030
  • Disodli 7,500 o bibellau plwm rhwng eiddo cwsmeriaid a’n rhwydwaith er mwyn diogelu iechyd a hwyluso dyhead Llywodraeth Cymru i greu ‘Cymru heb blwm’
  • Lleihau gollyngiadau ar ein rhwydwaith o 24%, a helpu cwsmeriaid i ddatrys gollyngiadau yn eu cartrefi a’u busnesau.
  • Gweithio gyda chwsmeriaid i gwtogi 7% ar ddefnydd aelwydydd fesul pen erbyn 2030
  • Cyflymu ein rhaglen hirdymor o osod mesuryddion, a fydd yn darparu gwell data i gwsmeriaid ar eu defnydd o ddŵr, heb symud i fesuryddion gorfodol. Erbyn 2030, ein nod yw sicrhau bod gan 78% o’n cwsmeriaid domestig fesuryddion
  • Buddsoddi £66 miliwn i ddisodli 174 cilomedr o brif bibellau sment asbestos sy'n heneiddio
  • Buddsoddi £51 miliwn er mwyn cysylltu parthau cyflenwi, gan feithrin mwy o wytnwch rhag y risg cefndir cynyddol o ddigwyddiadau tebygolrwydd isel, risg uchel sy’n bygwth cyflenwadau
  • Parhau â’n rhaglen hirdymor o gynnal a gwella argaeau. Mae’r rhaglen uwchraddio’n cynyddu diogelwch 29 o argaeau blaenoriaeth ar gost o £79 miliwn
Map of Wales made of water droplets
Gwasanaeth dŵr gwastraff dibynadwy sy'n lleihau'r effaith ar yr amgylchedd

Mae ein systemau carthffosiaeth yn casglu dŵr domestig o allfeydd draenio o gwmpas eich cartref ac yn ei gludo trwy rwydwaith o bibellau danddaear i’n gweithfeydd trin, Yma. mae’r elifion yn cael eu trin a’u dychwelyd i’r amgylchedd.

Ar yr ochr dŵr gwastraff, ein prif her yn y tymor hir yw effaith Gorlifoedd Strom a’r maetholion sy’n cael eu rhyddhau o’r gweithfeydd trin dŵr gwastraff ar ecoleg afonydd. Mae llawer o hyn yn cael ei drafod ar dudalennau amgylcheddol y wefan.

Mae’r Cynllun Busnes wedi cael ei ddatblygu er mwyn cymryd disgwyliadau’r rheoleiddwyr a’r rhanddeiliaid i ystyriaeth yn glir, gan gynnwys cwsmeriaid, wrth baratoi’r cynllun hirdymor cywir i fynd i’r afael â hyn mewn ffordd sy’n effeithiol ac yn fforddiadwy.

Byddwn ni’n:
  • Ein bwriad yn y pen draw yw dileu unrhyw niwed ecolegol a achosir gan Orlifoedd Storm erbyn 2040
  • Yn 2022, perodd yr Asesiad o Berfformiad Ecolegol (EPA) gan CNC ac Asiantaeth yr Amgylcheddol i'r cwmni ddisgyn i statws 2-seren, ein nod yw cyflawni statws EPA 4-seren fel mater o arfer yn AMP8
  • Gweithio gyda ffermwyr a rheolwyr tir eraill mewn dalgylchoedd ucheldir er mwyn atal dirywiad y dŵr crai sy'n llifo i'n cronfeydd dŵr
  • Mynd ar drywydd gwaith ymchwil gyda'n partneriaid academaidd (gan gynnwys Prifysgolion Caerdydd ac Aberystwyth, a'r Ganolfan Ecoleg a Hydroleg) i gael gwell dealltwriaeth o'r newid mewn ansawdd dŵr crai dros amser, achosion a sbardunau hynny, a sut y gallwn godi i'r her trwy well prosesau darogan a thrin
Eicon glas o adeilad â ffenestri
Gwelliannau i’r Seilwaith

Mae cynnal ac uwchraddio ein seilwaith yn hanfodol bwysig er mwyn i ni wella’r gwasanaeth a ddarparwn ar gyfer ein cwsmeriaid a diogelu’r amgylchedd.

Dyna pam ein bod ni’n buddsoddi yn ein rhwydwaith dŵr yfed fel y gallwn gyflawni gwelliannau allweddol o ran ein perfformiad ar ollyngiadau, toriadau mewn cyflenwadau dŵr ac ansawdd dŵr yfed.

Rydyn ni wedi clustnodi lleoliadau lle mae angen uwchraddio’r rhwydwaith dŵr, ac mae gennym raglen o waith ar droed yn ardaloedd trefol a gwledig Sir Fynwy, Caerdydd, Llys-wen ger Aberhonddu, a Rasa ger Glynebwy. Mae’r rhaglen ar fin symud ymlaen i Fro Morgannwg, y Barri a Gorllewin Casnewydd.

Caiff gwaith ei gyflawni hefyd ar y prif bibellau dŵr o sment asbestos sy’n heneiddio, yn arbennig yn y gorllewin.

Yn rhan o’n gwaith i wella ansawdd dŵr afonol, rydyn ni wedi buddsoddi mewn gwaith i uwchraddio’r gweithfeydd trin dŵr gwastraff  ar draws ein hardal.

Mae’r rhaglen gynhwysfawr yma eisoes yn lleihau lefelau’r ffosfforws sy’n cael eu rhyddhau o’n safleoedd i’n hafonydd.

Mae newid hinsawdd yn ffactor arall sydd wrth galon ein buddsoddiad mewn diogelwch argaeau, am fod dwyster y stormydd a’r glawiad bellach yn golygu bod angen i ni uwchraddio’r asedau pwysig yma fel y gallant ymdopi ag amodau gweithredu mwy ymestynnol.

Byddwn ni’n:
  • Gwella ansawdd y dŵr trwy ein rhaglen helaeth o waith i adfer y tanciau sy’n storio dŵr wedi ei drin, disodli prif bibellau penodol, a gwella’r gweithgareddau i gynnal a chadw’r rhwydwaith
  • Cwblhau’r buddsoddiad o £45 miliwn i uwchraddio’r falfiau a chynyddu capasiti’r gorlifan yng nghronfa ddŵr Llyn Celyn er mwyn ei wneud yn fwy gwydn rhag stormydd
  • Buddsoddi £10 miliwn pellach mewn gwaith i lanhau ac adfer cronfeydd gwasanaeth ar draws ein hardal weithredu
  • Gwella’r gwaith cynnal a chadw cynlluniedig o ran Cydymffurfiaeth ein Gweithfeydd Trin Dŵr Gwastraff er mwyn lleihau achosion o ddiffygio
  • Cwblhau’r gwaith ar yr Ateb sy’n Seiliedig ar Natur £13 miliwn i drin y dŵr sy’n cael ei ryddhau o SO yn y Dafarn Newydd ger Pont-y-pŵl. Bydd hyn yn trin y dŵr cyn ei ryddhau i Afon Llwyd, gan sicrhau ‘Dim Effaith’ ar yr amgylchedd lleol
  • Buddsoddi £10 miliwn i drwsio gollyngiadau mawr cymhleth ar ein prif bibellau, a gosod mesuryddion a phwyntiau mewnosod ar y rhwydwaith a fydd yn ein galluogi ni i ddefnyddio technegau canfod gollyngiadau yn y pibellau eu hunain. Rydyn ni’n buddsoddi £59 miliwn ychwanegol hefyd rhwng 2023 a 2025 i ganfod a thrwsio gollyngiadau ar y rhwydwaith dosbarthu dŵr ehangach
Eicon glas siâp tarian, wedi ei llenwi’n las â seren wen yn y canol
Gwytnwch a diogelwch

Nod popeth a wnawn yw sicrhau ansawdd ein gwasanaethau i gwsmeriaid ac atal niwed i’r amgylchedd. Pan fo pethau’n mynd o chwith, ein nod yw ymadfer yn gyflym ac unioni pethau. Mae gwytnwch ein gweithgareddau gweithredol yn hanfodol bwysig, yn yr un modd â’n gwytnwch ariannol a chorfforaethol. Rydyn ni’n poeni mwyfwy am atal a chynllunio ar gyfer bygythiadau tebygolrwydd isel ag effaith uchel, yn arbennig lle bo lefelau’r risg yn cynyddu dros amser.

Llifogydd: Mae ein cynllun ar gyfer 2025-30 yn rhan o raglen hirdymor i reoli’r risgiau hyn a chynnal ein gwytnwch, gyda ffocws penodol ar addasu at hinsawdd sy’n newid. Rydyn ni wedi gweld nifer o ddigwyddiadau difrifol o lifogydd yng Nghymru dros yr ychydig flynyddoedd diwethaf, yn nodedig Storm Dennis yn Chwefror 2020 a Storm Christoph yn Ionawr 2021, ac yn fwy diweddar Stormydd Bert a Darragh yn 2024. Fe lwyddon ni i leihau’r effaith ar wasanaethau ar gyfer cwsmeriaid, a byddwn ni’n buddsoddi £5 miliwn cyn 2030 er mwyn amddiffyn gweithfeydd trin dŵr allweddol rhag llifogydd, ac yn cychwyn rhaglen tymor hwy i amddiffyn gweithfeydd trin dŵr gwastraff rhag llifogydd y tu hwnt i 2030.

Byddwn ni’n:
  • Buddsoddi £157 miliwn i gryfhau gwytnwch y system cyflenwi dŵr
  • Buddsoddi £131 miliwn i leihau’r risg cefndir o ddigwyddiadau llygru difrifol
  • Buddsoddi £23 miliwn i uwchraddio diogelwch ar ein safleoedd
  • Buddsoddi £5 miliwn erbyn 2030 i amddiffyn yr holl weithfeydd trin dŵr critigol rhag llifogydd storm 1 mewn 30 mlynedd
  • Paratoi rhaglen hirdymor o fuddsoddiad i amddiffyn gweithfeydd trin dŵr gwastraff rhag llifogydd wrth i’r hinsawdd newid
  • Parhau i fireinio a datblygu ein Fframwaith Gwytnwch

Bygythiad arall sydd ar dwf yw ymosodiadau seiberddiogelwch. Fel Gweithredwr Gwasanaethau Hanfodol mae gofyn i ni fodloni’r rheoliadau diweddaraf ar seiberddiogelwch. Byddwn ni’n parhau i fuddsoddi er mwyn rheoli’r risg ac amddiffyn data cwsmeriaid. Byddwn ni’n gwella ein gallu i ganfod ac ymateb i fygythiadau, gan ryddhau £11 miliwn i gyfoethogi mesurau diogelwch rhag seiberymosodiadau.